5 วิธีดูแลตัวเองให้ปลอดภัยจากโควิด เมื่ออยู่ในพื้นที่เสี่ยง
แม้ว่าโลกจะเข้าสู่ยุคหลังการระบาดใหญ่ของโควิด-19 แล้ว แต่ความเสี่ยงจากเชื้อไวรัสยังคงมีอยู่ โดยเฉพาะในพื้นที่แออัดหรือจุดที่มีการรวมตัวของผู้คนจำนวนมาก เช่น ตลาดนัด สถานีขนส่ง งานคอนเสิร์ต ห้างสรรพสินค้า หรือโรงพยาบาล ซึ่งล้วนแต่เป็นพื้นที่เสี่ยงที่คุณอาจเผชิญกับเชื้อโควิดโดยไม่รู้ตัว
หลายคนอาจคิดว่าเมื่อเรารับวัคซีนครบแล้วหรือเคยติดเชื้อมาแล้ว ความเสี่ยงจะลดลง แต่ในความเป็นจริง การกลายพันธุ์ของไวรัสและภูมิคุ้มกันที่อาจลดลงตามเวลา ยังคงทำให้ความเสี่ยงอยู่ในระดับที่ต้องเฝ้าระวังอยู่เสมอ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ เด็กเล็ก ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง
ดังนั้นการมีวินัยในการดูแลตัวเอง ยังคงเป็นสิ่งที่จำเป็นมาก วันนี้เราขอแนะนำ 5 วิธีดูแลตัวเองให้ปลอดภัยจากโควิด เมื่อคุณต้องอยู่ในพื้นที่เสี่ยง ซึ่งสามารถทำได้ง่าย ๆ แต่ได้ผลลัพธ์ที่ดีเยี่ยมต่อสุขภาพของคุณและคนรอบข้าง
1. สวมหน้ากากอนามัยอย่างถูกวิธี
การใส่หน้ากากอนามัยกลายเป็นหนึ่งในพฤติกรรมพื้นฐานของยุคหลังโควิดไปแล้ว แม้หลายประเทศจะยกเลิกข้อบังคับ แต่ในพื้นที่เสี่ยงหรือที่มีผู้คนแออัด หน้ากากยังคงเป็นอาวุธสำคัญในการลดโอกาสแพร่กระจายของเชื้อ
ประเภทของหน้ากากที่แนะนำ:
- หน้ากากอนามัยทางการแพทย์ (Surgical mask): ป้องกันเชื้อจากละอองฝอยในระดับหนึ่ง
- หน้ากาก KN95 / N95: เหมาะกับพื้นที่เสี่ยงสูง เช่น โรงพยาบาล สนามบิน หรือระบบขนส่งสาธารณะ
- หน้ากากผ้า (ใช้ร่วมกับหน้ากากอนามัย): ควรซักทุกวัน และไม่ใช้ซ้ำหากยังไม่ได้ทำความสะอาด
วิธีใส่หน้ากากที่ถูกต้อง:
- สวมหน้ากากให้แนบกับใบหน้า ปิดทั้งจมูกและปาก
- ไม่จับด้านหน้าของหน้ากากขณะใช้งาน
- ล้างมือก่อนและหลังการสวม-ถอดหน้ากาก
- เปลี่ยนหน้ากากเมื่อชื้นหรือสกปรก
หน้ากากเป็นเครื่องป้องกันด่านแรกที่ใช้ง่ายและช่วยลดโอกาสรับเชื้อได้อย่างมาก อย่าละเลยพฤติกรรมเล็ก ๆ ที่สำคัญนี้
2. ล้างมืออย่างสม่ำเสมอ
มือของเราเป็นส่วนที่สัมผัสกับสิ่งต่าง ๆ มากที่สุดในแต่ละวัน ตั้งแต่ราวบันได ลูกบิดประตู โทรศัพท์มือถือ ไปจนถึงธนบัตร ซึ่งล้วนเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค หากมือของเรามีเชื้อแล้วเผลอขยี้ตา แคะจมูก หรือหยิบอาหารเข้าปาก ก็จะทำให้เชื้อเข้าสู่ร่างกายได้ทันที
วิธีล้างมืออย่างถูกต้อง:
- ถูมือด้วยสบู่หรือน้ำยาฆ่าเชื้ออย่างน้อย 20 วินาที
- ล้างให้ทั่วทั้งฝ่ามือ ซอกนิ้ว หลังมือ และใต้เล็บ
- เช็ดมือให้แห้งด้วยกระดาษทิชชูหรือผ้าเช็ดมือสะอาด
ถ้าไม่มีน้ำสะอาดให้ใช้:
- เจลแอลกอฮอล์ความเข้มข้น 70% ขึ้นไป
- พกติดตัวไว้เสมอ โดยเฉพาะเวลาขึ้นรถสาธารณะ เข้าห้องน้ำ หรือกินอาหารนอกบ้าน
การล้างมืออาจดูธรรมดา แต่สามารถลดโอกาสติดเชื้อได้ถึง 70% หากทำอย่างสม่ำเสมอและถูกวิธี
3. เว้นระยะห่างจากผู้อื่น
แม้ว่าเราจะคิดถึงการใช้ชีวิตแบบใกล้ชิดในสังคม แต่การเว้นระยะห่างอย่างเหมาะสมยังเป็นแนวป้องกันที่ดีที่สุด โดยเฉพาะในสถานที่ที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงการรวมตัวได้
เว้นระยะห่างอย่างไรให้ปลอดภัย:
- อยู่ห่างจากผู้อื่นอย่างน้อย 1-2 เมตร
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในพื้นที่อากาศปิด เช่น ห้องแคบที่ไม่มีการระบายอากาศ
- ถ้าอยู่ในร้านอาหาร เลือกที่นั่งห่าง ๆ และหลีกเลี่ยงการพูดคุยขณะรับประทาน
พฤติกรรมเสี่ยงที่ควรหลีกเลี่ยง:
- สังสรรค์ในห้องปิดโดยไม่สวมหน้ากาก
- ใช้เสียงดัง เช่น การร้องเพลงหรือเชียร์เสียงดังในที่แคบ
หากทุกคนเว้นระยะห่างร่วมกัน โอกาสในการแพร่เชื้อในสังคมจะลดลงอย่างมีนัยสำคัญ
4. หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า
คนส่วนใหญ่มักเผลอสัมผัสใบหน้าตัวเองโดยไม่รู้ตัววันละหลายสิบครั้ง ไม่ว่าจะขยี้ตา แคะจมูก หรือจับปาก ซึ่งเป็นพฤติกรรมเสี่ยงอย่างมากหากมือยังไม่สะอาด เพราะไวรัสสามารถเข้าสู่ร่างกายผ่านเยื่อบุได้ทันที
เคล็ดลับลดพฤติกรรมสัมผัสใบหน้า:
- ใช้ทิชชูหากจำเป็นต้องจับใบหน้า
- พกเจลล้างมือและใช้ก่อน-หลังการสัมผัสใบหน้า
- สังเกตตัวเองทุกครั้งว่าเผลอจับหน้าหรือไม่
การมีสติรู้ตัวเป็นเครื่องมือสำคัญในการควบคุมพฤติกรรมนี้ เมื่อทำบ่อย ๆ จะกลายเป็นนิสัยป้องกันตัวที่ดีเยี่ยม
5. ตรวจ ATK และแยกตัวเมื่อมีอาการ
หนึ่งในมาตรการสำคัญคือการเฝ้าระวังตัวเอง เมื่อรู้สึกไม่สบายหรือมีอาการผิดปกติควรตรวจหาเชื้อทันทีเพื่อลดโอกาสแพร่กระจายให้กับคนรอบข้าง
อาการที่ควรระวัง:
- ไข้ ไอ เจ็บคอ มีน้ำมูก
- ปวดเมื่อยร่างกาย เหนื่อยล้า
- สูญเสียการรับกลิ่นหรือรส
แนวทางปฏิบัติเมื่อมีอาการ:
- ตรวจ ATK ด้วยตนเอง หากผลบวกควรแยกตัวทันที
- แจ้งคนใกล้ชิดให้เฝ้าระวังอาการ
- ปรึกษาแพทย์เพื่อดูแนวทางการรักษา
- หลีกเลี่ยงการออกจากบ้านจนกว่าจะหายดี
การรู้เร็วและรับผิดชอบต่อส่วนรวมเป็นกุญแจสำคัญในการควบคุมการแพร่ระบาด
สรุป: การป้องกัน = ความรับผิดชอบส่วนบุคคลและสังคม
โควิด-19 ได้สอนเราว่า สุขภาพไม่ใช่เรื่องส่วนตัวอีกต่อไป แต่เป็นเรื่องของส่วนรวม การดูแลตัวเองให้ปลอดภัยในพื้นที่เสี่ยงไม่ได้มีผลดีแค่กับตัวคุณเอง แต่ยังเป็นการปกป้องคนรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นครอบครัว เพื่อนร่วมงาน หรือแม้แต่คนแปลกหน้า
5 วิธีง่าย ๆ นี้ คืออาวุธประจำตัวของคุณ:
- สวมหน้ากากอย่างถูกต้อง
- ล้างมือให้สะอาดสม่ำเสมอ
- เว้นระยะห่าง
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า
- ตรวจ ATK และแยกตัวเมื่อไม่สบาย
ไม่ว่าคุณจะอยู่ที่ไหน โลกยังไม่ปลอดภัย 100% แต่คุณสามารถทำให้ตัวเองปลอดภัยได้มากที่สุด ด้วยความมีสติ ความรับผิดชอบ และวินัยในการใช้ชีวิตแบบ New Normal
